Uluslararası Enerji Ajansı IEA, dünya çapında enerji istihdamını bölge ve teknoloji bazında inceleyerek sektörün değişen iş gücü ihtiyaçları hakkında önemli analizler sunduğu Dünya Enerji İstihdamı 2023 Raporu’nu yayınladı. Temiz teknolojilerin enerji sektöründe istihdam artışına yol açtığı ancak beceri eksikliğinin giderek artan bir endişe kaynağı olduğu değerlendirmesinin yer aldığı raporda, küresel enerji istihdamının 2022’de pandemi öncesi seviyelere göre 3,5 milyon kişi artarak 67 milyona yükseldiği açıklandı.
Her yıl yayınlanarak tüm enerji sektörlerinde istihdam için bir ölçüt sunan IEA’nın Dünya Enerji İstihdamı – World Energy Employment (WEE) Raporu’nun ikinci baskısına göre, temiz enerji teknolojilerine yapılan yatırımların artması dünyanın her bölgesinde yeni çalışanlara olan talebi artırdığı için küresel enerji sektöründeki istihdam 2022 yılında arttı.
Enerji sektörü istihdamını bölge, yakıt, teknoloji ve değer zincirine göre haritalandıran; temiz enerji geçişlerinin iş gücüyle ilgili etkilerini anlamak üzere karar vericiler, endüstri, iş gücü ve eğitimciler için veri açısından zengin bir temel sağlayan rapor, küresel enerji istihdamının 2022 yılında 67 milyon kişiye ulaşarak, pandemi öncesi seviyelere göre 3,5 milyon kişi arttığını gösterdi.
İstihdam artışının yarısından fazlasının güneş enerjisi, rüzgar, elektrikli araçlar ve bataryalar, ısı pompaları ve kritik mineral madenciliği alanlarında gerçekleştiğine vurgu yapılan raporda, bu 5 endüstri arasında güneş enerjisinin 4 milyon istihdamla açık ara en büyük istihdam sağlayan sektör olduğu, elektrikli araç ve batarya alanının ise 2019’dan bu yana 1 milyondan fazla istihdam yaratarak en hızlı büyüyen sektör olduğu açıklandı.
Temiz enerji istihdamı, fosil yakıtlardaki istihdamı geride bıraktı
Fosil yakıtların pandemi öncesi seviyelerin altında kaldığına değinilen raporda, “Fosil yakıt endüstrilerindeki işler bir önceki yıla göre artış göstermiş ancak petrol ve gaz şirketlerinin 2022’de rekor gelirler elde etmesine rağmen, toparlanma daha durgun olmuş ve fosil yakıtları pandemi öncesi seviyelerin altında bırakmıştır. Sonuç olarak, temiz enerji istihdamı 2021 yılında fosil yakıtları geride bırakarak toplam enerji sektörü istihdamının yarısından fazlasını temsil etmektedir.Temiz enerji istihdamındaki artış dünyanın her bölgesinde gerçekleşirken, bugün en büyük enerji işgücüne ev sahipliği yapan Çin, küresel olarak eklenen istihdamın en büyük payını oluşturuyor. Temiz enerji endüstrilerinin genişlemesi, son 3 yılda 180.000 istihdam eklenen kritik mineral madenciliğinde de yukarı yönlü işler yaratmakta ve yeni enerji ekonomisinde bu temel unsurların artan önemini vurgulamaktadır” ifadelerini kullanıldı.
Firmalar kalifiye iş gücü eksikliğine dikkat çekiyor
Raporda, IEA tarafından dünya çapında 160 enerji firmasıyla gerçekleştirilen özel bir ankete göre, giderek artan sayıda enerji endüstrisinin kalifiye iş gücü eksikliğini faaliyetlerini artırmanın önünde önemli bir engel olarak gördüğü paylaşıldı. Rapor, enerji sektörü işleriyle ilgili diploma veya sertifika almak isteyen işçi sayısının artan talebe ayak uyduramadığını ortaya koydu. Bu durumun özellikle enerji sektöründe uzmanlaşmış elektrikçiler gibi meslek çalışanların yanı sıra bilim, teknoloji ve mühendislik alanındaki profesyoneller için geçerli olduğu belirtildi.
Konuyla ilgili değerlendirme yapan Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Başkanı Fatih Birol, “Temiz enerji geçişlerinde gördüğümüz benzeri görülmemiş hızlanma, tüm dünyada milyonlarca yeni iş fırsatı yaratıyor; ancak bunlar yeterince hızlı bir şekilde doldurulmuyor. Hükümetler, endüstri ve eğitim kurumları, artan talebe ayak uydurabilmek için enerji sektöründe, özellikle de enerji ve iklim hedeflerimize ulaşmak için gerekli temiz enerji projelerini üretmek ve inşa etmek için ihtiyaç duyulan uzmanlığı sağlayacak programları uygulamaya koymalıdır” dedi.
Temiz enerjide 2030’a kadar 30 milyon yeni istihdam
Rapora göre, temiz enerji alanında çalışanlara yönelik artan talebin devam etmesi ve tüm IEA senaryolarında yeni işlerdeki büyümenin fosil yakıt rollerindeki düşüşten daha ağır basması bekleniyor. Küresel ısınmanın 1,5 °C ile sınırlandırılmasıyla tutarlı bir küresel enerji sektörü yolu sunan güncellenmiş 2050 Net Sıfır senaryosunda, temiz enerji için 30 milyon yeni istihdam yaratılırken, fosil yakıtla ilgili sektörlerdeki 13 milyona yakın işin risk altında olduğu belirtiliyor. Raporda konuyla ilgili şu öneri yer alıyor: “Fosil yakıtlarla ilgili kaybedilen her iş için yaklaşık iki temiz enerji istihdamının yaratılacağı anlamına geliyor. Enerji işleri her zaman aynı yerde olmayabilir ve aynı becerileri gerektirmeyebilir, bu da politika yapıcıların enerji geçişlerinden mümkün olduğunca çok insanın faydalanmasını sağlamak için iş eğitimi ve kapasite geliştirmeye odaklanması gerektiği anlamına gelir.”
