6446 sayılı Enerji Piyasası Kanunu (“Kanun”) uyarınca üretim, iletim, satış ve sair elektrik piyasası faaliyetleri ile lisanssız faaliyet gösteren özel hukuk kişilerinin Kanun kapsamındaki tüm faaliyetlerine ilişkin inceleme ve denetimi Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (“Kurum”) tarafından, elektrik dağıtım şirketlerinin denetimi ise Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından yapılmaktadır.
Rüzgâr enerjisi santrali lisans sahiplerinin mevzuatta öngörülen düzenlemelere ya da lisans şartlarına aykırı faaliyetlerinin tespit edilmesi halinde, Kanun ve Enerji Piyasası Lisans Yönetmeliği (“Yönetmelik”) uyarınca Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (“Kurul”) tarafından üretim lisansının iptali veya idari para cezası uygulanabilecektir.
Üretim lisansı ve önlisansın iptali
Lisans müracaatında veya lisans yürürlüğü sırasında, lisans verilmesinde aranan şartlar konusunda, gerçek dışı belge sunulması veya yanıltıcı bilgi verilmesi veya lisans verilmesini etkileyecek lisans şartlarındaki değişikliklerin Kurula bildirilmemesi ve bununla birlikte belirtilen hallerin düzeltilmesinin mümkün olmaması veya yazılı ihtara rağmen aykırı durumlarını devam ettirenlerin lisansı iptal edilir.
Diğer yandan, Kanun’a ve Yönetmelik’e göre yapılan talep ve işlemlerde kanuna karşı hile veya gerçek dışı beyanda bulunulduğunun tespit edilmesi durumunda lisans iptal edilir. Ayrıca Kanun’un 16/2. maddesi uyarınca, para cezasını gerektiren aynı fiilin tekrar işlenmesi para cezasının cezaya muhatap tüzel kişinin bir önceki mali yılına ilişkin bilançosundaki gayrisafi gelirin %10’unu aşması halinde lisans iptal edilebilecektir.
Yönetmelik’in 27. maddesinde lisans iptaline ilişkin düzenlemeler öngörülmüştür. Buna göre, üretim lisansı, mücbir sebep halleri ve lisans sahibinden kaynaklanmayan haklı nedenler haricinde, üretim tesisinin ilgili lisansta belirlenen inşaat süresi içinde kurulmaması veya kalan süre içinde kurulamayacağının tespiti hallerinde iptal edilir. Ayrıca Yönetmelik’in 27/6. maddesinde de Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları (“YEKA”) kapsamında verilen üretim lisanslarının iptal edilme halleri düzenlenmektedir.
Bununla birlikte, Yönetmelik’in 19. maddesine göre önlisans, Yönetmelik’te belirtilen istisnalar dışında, lisans alınıncaya kadar, veraset ve iflas nedenleri dışında, önlisans sahibi tüzel kişinin ortaklık yapısının doğrudan veya dolaylı olarak değişmesi, payların devri veya birleşme ve bölünme gibi payların devri sonucunu doğuracak iş ve işlemlerin yapılması durumunda ve Kurum tarafından belirlenen yükümlülüklerin yerine getirilmemesi, bu kapsamda Kanunun 16/1-2. maddeleri çerçevesinde iptal edilir. Yine, YEKA için verilen önlisansların iptal edilebileceği haller Yönetmelik’in 19/6. maddesinde ayrıca düzenlenmiştir.
İdari para cezaları
Kanun’un 16. maddesinde lisans sahiplerine idari para cezası uygulanacak haller düzenlenmiştir. Buna göre, (i) Kurul tarafından bilgi isteme veya yerinde inceleme söz konusu iken istenen bilgilerin yanlış, eksik veya yanıltıcı olarak verildiğinin saptanması veya hiç bilgi verilmemesi ya da yerinde inceleme imkânının verilmemesi nedeniyle yapılan ihtara rağmen aykırı durumun devam ettirilmesi, (ii) Kurul kararlarına ve talimatlara aykırı hareket edildiğinin saptanması ve bu aykırılığın ihtara rağmen giderilmemesi, (iii) Kanun, ikincil mevzuat veya lisans hükümlerine aykırılık yapılmış olduktan sonra niteliği itibarıyla düzeltme imkânı olmayacak şekilde aykırı davranılması, (iv) lisans verilmesinde aranan şartlar konusunda, gerçek dışı belge sunulması veya yanıltıcı bilgi verilmesi ya da lisans verilmesini etkileyecek lisans şartlarındaki değişikliklerin Kurul’a bildirilmemesi, bu şartların ortadan kalkması veya başta mevcut olmadığının tespit edilmesi (v) lisans süresi boyunca iştirak ilişkisi yasağına aykırı davranışta bulunulması, (vi) piyasada lisans kapsamı dışında faaliyet gösterildiğinin saptanması, (vii) Kanun’a göre yapılan talep ve işlemlerde kanuna karşı hile veya gerçek dışı beyanda bulunulması hallerinde Kurul tarafından piyasada faaliyet gösteren tüzel kişilere idari para cezası uygulanır.
İdari para cezalarında tekerrür
Yukarıda bahsedilen idari para cezalarının uygulanmasının ardından para cezasına konu fiilin, verilen ihtar süresi içerisinde giderilmemesi veya tekrarlanması durumlarında para cezaları, her defasında bir önceki cezanın iki katı nispetinde artırılarak uygulanır. Bu cezaların verildiği tarihten itibaren iki yıl içinde idari para cezası verilmesini gerektiren aynı fiil işlenmezse önceki cezalar tekrarda hesaba katılmaz. Diğer yandan, aynı fiilin iki yıl içinde tekrar işlenmesi durumunda artırılarak uygulanacak idari para cezası tutarı, ceza verilen tüzel kişinin bir önceki mali yılındaki bilançosundaki gayrisafi gelirinin yüzde onunu aşamayacaktır. İdari para cezalarının bu düzeye ulaşması halinde yukarıda da belirtildiği üzere Kurul’un lisansı iptal etme yetkisi bulunmaktadır.
Kaynakça
6446 Sayılı Elektrik Piyasası Kanunu
Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği
