EKSİM, rüzgar santrallerinde Nordex’in Vortex Generator çözümlerini uyguladı
Nordex Group, Vortex Generator ile önceki nesil türbinlerin yıllık enerji üretimini optimize ediyor. Nordex Group, Gamma N100 yatırımcılarına üretim performansını artıran Vortex Generator ile yeni bir çözüm sunmaktadır.
Rüzgar türbinleri yenilenebilir elektrik enerjisi üretimi için en önemli kaynaklardandır. Üreticiler ve yatırımcılar bir türbinden her zaman için daha fazla verim almayı hedeflerler. Bu sebeple, rüzgar türbinleri kanatlarında verimliliği artırmak için bazı deneysel çalışmalar yapılmıştır. Yapılan deneysel çalışmalar sonucunda kanadın kök kısmına yakın spesifik olarak yerleri teorik ve pratik çalışmalarca saptanmış noktalara “Vortex Generator” adı verilen bazı özel aerodinamik aparatların montajının yapılması uygun görülmüştür.
Vortex Generator’ler Emme kabuğu (Suction side) üzerinden geçen hava akımlarını, düzgün bir doğrultu yaratarak ve hava akımına en ideal yönü vererek yüzeye eşit dağıtırlar. Kanadı döndüren rüzgar momentindeki dalgalanmayı en aza indirirler. Dolayısıyla, ortalama rotor momentinde sağlanan artışa ve sahadaki rüzgar rejimine bağlı olarak yıllık enerji üretiminde (AEP) %1,5 ile %3 oranında artış sağlamaktadır.
Vortex Generator’lerin performans artışını doğrulamak amacı ile 12 aylık bir ölçüm içeren pilot proje yapılmıştır. Ölçüm değerlendirme metodolojisi ve performans analizi DNV GL tarafından onaylanan pilot proje, yıllık enerji üretiminde (AEP) %3’e varan artış göstermiştir.
Vortex Generator’un uygulaması sonunda yatırımcıya olan finansal katkısı incelendiğinde, türbin yaşı, sahadaki rüzgar rejimi ve santralin gelirine bağlı olarak, yatırımın geri dönüş süresinin 2,2 ile 2,8 yıl arasında olduğu görülmektedir.
Vortex Generator’ler, her kanadın üstüne 77 adet olmak üzere, toplamda 1 set kanat için 231 adet uygulanmaktadır. Kullanılan özel bir kimyasal ile kanatlara yapıştırılan Vortex Generator’ler için uygun hava şartları dikkate alınmalıdır. Montajın yapılabilmesi için, sahanın rüzgar hızının 8 m/sn’nin altında, hava sıcaklığının 4°C üstünde ve kanat zemininin kuru olması gerekmektedir. Bir ipli erişim ekibi ile 3 kanadın montajını 1 günde gerçekleştirmektedir.
Nordex Türkiye, en büyük türbin parklarından birine sahip olan Eksim Yatırım Holding için toplam 86 adet Gamma N100 rüzgar türbini kanadının aerodinamiğini Vortex Generator’lerle optimize etti. Vortex Generator montajı ile önceki nesil türbinlerin üretim performansının ortalama %1,5 ile %2,2 (AEP) oranında enerji artışı sağlanmıştır.
Nordex’in global Vortex Generator uygulamalarında montajı yapan ekiplerin özel eğitimli ve sertifikalı olması gerekmektedir.
Türkiye’deki projeler için yurtdışından özel izin ve eğitimler alınarak iki özel ekip kurulmuştur. Kararlılıkla kurulan özel ekipler sayesinde pandemi dönemindeki kısıtlamalara rağmen söz verilen tarihten önce başarıyla tamamlanarak teslim edilmiştir. Türkiye’deki beş farklı rüzgar sahasından oluşan bu proje, Nordex Group’un bugüne kadar olan en büyük Vortex Generator projesidir.
Eksim Yatırım Holding Genel Müdürü Sabahattin Er’in proje hakkındaki görüşleri ise şöyle: “Eksim Yatırım Holding olarak portföyümüzün enerji üretimini ve verimliliğini artırmak için sürekli teknik gelişmeler arayışındayız. Gama N100 türbinlerimizin kanatlarına Vortex Generator’lerin montaj projesiyle, enerji üretiminin artırılması amaçlandı ve projenin beş farklı rüzgar parkında 86 rüzgar türbinine uygulanmasına karar verildi. Küresel Covid-19 salgını nedeniyle yaşanabilecek olası gecikmelere rağmen projenin Nordex Türkiye servis ekipleri tarafından profesyonelce yönetildiğinden ve hatta planlanan tarihten önce tamamlanmasından ötürü çok memnunuz. Nordex Türkiye ve Nordex Satış Sonrası Servis Ekiplerine, projenin planlanması ve yürütülmesindeki işbirliği, profesyonellik ve kararlılıkları için teşekkür ederiz.”
Vortex Generator’ler, önceki nesil Gamma N100 rüzgar türbinlerinin performansını ve verimliliğini en üst düzeye çıkarmak için ideal bir çözümdür.
Nordex Group, yeni türbinlerdeki en son teknolojilerini eski filosuna uyarlayarak üretim performansını artıracak ürünler (Upgrade) geliştirmektedir. Delta ve Delta4000 Platform türbin kanatlarının tamamı Vortex Generator’ler ile donatılmıştır.